Casus yazılımlar büyük olasılıkla kendi yüklediğiniz bir program veya uygulama ile birlikte gelir.
Gizliliğinizi korumak için casus yazılımları nasıl tespit edebilirsiniz?
Casus yazılımlar, faaliyetlerinizi izlemek ve raporlamak ve üçüncü bir tarafa bilgi sağlamak için bilgisayarınıza gizlice bulaşan yazılımlardır. Ziyaret ettiğiniz web sitelerini, indirdiğiniz dosyaları, konumunuzu (akıllı telefon kullanıyorsanız), e-postalarınızı, kişilerinizi, ödeme bilgilerinizi ve hatta hesaplarınızın şifrelerini izleyebilirler.
Casus yazılım nedir?
Casus yazılımlar sinsidir ve çok iyi gizlenirler. Bunu genellikle kendisini işletim sisteminize ekleyerek ve arka planda bellekte yerleşik bir program olarak çalışarak yapar. Bazen kendini masum bir dosya ve işletim sisteminizin hayati bir parçası olarak gizler.
Casus yazılımlar görünüşte yasal programlara bile eklenmiş olabilir. Dikkatli bakarsanız, muhtemelen küçük yazı tipiyle yazılmış ayrıntılar arasında bahsedildiğini göreceksiniz. Bununla birlikte, sahte indirmelere eklenmiş olarak veya bir kimlik avı saldırısı yoluyla gelmesi daha olasıdır.
Alman dergisi Der Spiegel'in raporuna göre, devlet kurumları iTunes üzerinden bile casus yazılım ekleyebiliyor. FinFisher gibi yüklü yazılımlar, Facebook ve Skype hesaplarınızı gözetlemelerine ve e-postalarınızı analiz etmelerine olanak tanıyabilir. Hükümetler bunu yapabilirken, suçluların her yerde bu fırsattan yararlanmaya çalışacağından emin olabilirsiniz.
Casus yazılımlar masaüstü ya da dizüstü bilgisayar, tablet, iPhone ya da Android akıllı telefon gibi herhangi bir cihaza kurulabilir. Bilgisayarlar casus yazılım yaratıcılarının ana odak noktasıydı, ancak şimdi Android telefonlar, iPhone'lar ve tabletlerdeki güvenlik açıklarından da yararlanıyorlar.
Bu makalede, dikkat etmeniz gereken casus yazılım türlerini açıklayacak ve bunları bilgisayarınızda veya akıllı telefonunuzda nasıl tespit edip ortadan kaldıracağınızı göstereceğiz. Bunun da ötesinde, size hem Android telefonlarda hem de iPhone'larda casus yazılımları nasıl tespit edeceğinize dair bazı ipuçları vereceğiz. Yani ne tür bir mobil cihaza sahip olursanız olun, bu bilgiler işinize yarayacaktır. Burada gizliliğinizi korumak için bilmeniz gereken her şeyi öğreneceksiniz.
Casus yazılım türleri
Farklı casus yazılım türleri farklı bilgi türlerini izlemeye odaklanır. Örneğin, bazıları nispeten masumdur ve reklamcılara veri göndermek için web tarama davranışınızı izlemek ister. Diğerleri kişilerinizi veya coğrafi konumunuzu izler. Ağ kimlik bilgilerini ve şifreleri çalmaya odaklananlar ise düpedüz suçludur.
Ne yaptıklarını ve nasıl yaptıklarını görmek için başlıca casus yazılım gruplarına bakalım:
- Keylogger'lar klavye girişini raporlayarak bilgisayar aktivitesini kaydetmeye çalışır. Çalınan bilgiler arasında ziyaret ettiğiniz web siteleri, sistem kimlik bilgileri ve parolaları, internet arama geçmişi ve parolalar yer alabilir.
- Parola çalma yazılımı, virüs bulaşmış herhangi bir cihazdan veya bilgisayardan parola toplamak için tasarlanmıştır. Bu şifreler kayıtlı web şifrelerini, sistem girişlerini veya ağ kimlik bilgilerini içerebilir. Parola çalan yazılımlar, web sitelerini kimliğinizle kullanmak için çerezleri de çalabilir.
- Bankacılık sektöründe kullanılan Truva atları, tarayıcıdaki güvenlik açıklarından yararlanmak için web sayfalarını değiştirir. Tuş vuruşlarını kaydetmeye ve kimlik bilgilerini çalmaya ek olarak, kullanıcıların sahte bir sitede işlem yapmasını sağlamak için bankaların web sitelerini taklit edebilirler. İşlemleri değiştirebilir (örneğin, bilgilerin girildiği hesap yerine siber suçlunun hesabına para gönderebilir) veya toplanan bilgileri başka bir sunucuya aktarabilirler.
- Bilgi çalan yazılımlar bilgisayarları kullanıcı adları ve parolalar, kredi kartı numaraları ve e-posta adresleri gibi bilgiler için tarar. Ayrıca, kimlik avı e-postalarıyla size spam gönderebilmek için tüm e-posta kişilerinizi de alabilir.
- Mobil casus yazılımlar coğrafi konumunuzu, arama kayıtlarınızı, kişi listelerinizi ve hatta telefonunuzun kamerasıyla çekilen fotoğrafları izleyebilir.
- Ses kaydı ve video casus yazılımları konuşmalarınızı kaydetmek ve bilgileri üçüncü bir tarafa göndermek için cihazınızı kullanabilir. Bazı akıllı telefon uygulamaları, dizüstü bilgisayar veya akıllı telefon kameralarına ve mikrofonlarına erişim izni vermenizi gerektirir; bunlar sizi kaydetmek, size haber vermeden fotoğraf ve ses yüklemek, kamera görüntülerinizi internette yayınlamak ve yüzünüzde yüz tanıma yazılımı çalıştırmak için her zaman kullanılabilir.
- Çerez izleyiciler verilerinizi reklamcılara bildirebilir. Bunu pek önemsemeyebilirsiniz, ancak yazılımın tam olarak yaptığı şey budur ne raporladığından nasıl emin olursunuz?
Bankacılıkta kullanılan bazı casus yazılımlar, Emotet'in Dridex'i "bırakması" gibi çifte yük bırakmak için benzer kötü amaçlı yazılımlarla işbirliği bile yapmaktadır. Bilgisayar sahipleri Emotet'i kaldırsa bile, diğer casus yazılımlar çalışmaya devam edebilir. Giderek daha fazla casus yazılım türü diğer casus yazılım türleriyle birlikte paketleniyor, bu nedenle yalnızca bir tehditle değil, birden fazla ve karmaşık tehditle karşılaşmak mümkün.
Tüm bu casus yazılım programları tehlikelidir, ancak neyse ki bunlara karşı korunmanın yolları vardır.
Casus yazılımlar nasıl bulaşır?
Casus yazılımlar bilgisayarınıza veya akıllı telefonunuza nasıl bulaşır? Oraya birkaç şekilde ulaşabilirler.
İlk olarak, sizi izlemek için başka biri tarafından kasıtlı olarak yüklenebilirler. Bu, telefonunuzun ekran kilidini kullanmanızın nedenlerinden biridir; cihazınızı yetkisiz erişime açık bırakmamalısınız.
Casus yazılımlar büyük olasılıkla kendi yüklediğiniz bir program ya da uygulama ile birlikte gelir. Genellikle indirme yöneticileri, kayıt defteri temizleyicileri vb. gibi yararlı yazılımlar olarak gizlenmiş programlar aracılığıyla indirilirler. Bazen video oyunları ile birlikte gelir. Hatta gerçek, faydalı programlarla birlikte bir yazılım paketine dahil edilebilirler. Hem Apple hem de Google, casus yazılımların işletim sistemlerine sızmasını önlemek için ellerinden geleni yapsa da, casus yazılım içeren paketler Google Play Store'a erişmeyi başardı, bu yüzden çok dikkatli olamazsınız.
Casus yazılımlar, tıklandığında casus programı indiren bağlantılar içeren e-postalar göndererek kimlik avı yoluyla yayılabilir. Ayrıca sahte bir web sitesi aracılığıyla da bulaşabilir, örneğin saygın bir kuruluşa ait gibi görünen ancak aslında sahte olan ve bağlantıları casus yazılım indirmeye veya tarayıcınıza yüklemeye başlayacak bir web sitesi.
Casus yazılımlardan kaçınabilir misiniz? Aşağıdaki birkaç temel ipucu, bilgisayarınızda veya akıllı telefonunuzda casus yazılımla karşılaşma olasılığınızı azaltacaktır:
- İşletim sisteminizi ve yazılımınızı güncel tutun. Düzenli olarak indirilen güvenlik yamaları, bilgisayar korsanlarının cihazınıza sızmak için kullanabileceği güvenlik açıklarını gidermeye yardımcı olur.
- Akıllı telefonunuza bir ekran kilidi koyun ve yetkisiz erişimi önlemek için bilgisayarlarınızda güçlü parolalar kullanın.
- Bilgisayarınızda veya telefonunuzda yönetici ayrıcalıklarını kısıtlayın. Bilgisayarınızı yönetici olarak veya root erişimiyle çalıştırırsanız, casus yazılım yüklemeyi çok daha kolay hale getirirsiniz.
- Bir Android telefona root atmak veya bir iPhone'u jailbreak yapmak cihazınızı casus yazılımlara açık hale getirir. İşlevselliğe gerçekten ihtiyacınız yoksa bunu yapmayın.
- Güvenli olmayan Wi-Fi ağlarını kullanmayın veya kullanacaksanız kendinizi korumak için bir Sanal Özel Ağ kullanın.
- Uygulamaları yüklerken özellikle mikrofona, kameraya, telefona veya kişisel verilere erişim için izin istendiğinde verdiğiniz izinlere dikkatlice bakın . Uygulama makul görünenden daha fazla bilgi istiyorsa (örneğin kameranıza erişim isteyen bir sudoku oyunu), bu bir casus yazılım belirtisi olabilir.
- Nereye yönlendirdiğinden emin olmadığınız sürece e-postalardaki bağlantılara tıklamayın. Şüpheli dosya paylaşım ağlarından dosya indirmeyin; bunlar büyük olasılıkla güvenli değildir.
- Cihazlarınızda bir anti-virüs ve anti-malware programı bulundurun.
Casus yazılım nasıl tespit edilebilir?
Casus yazılım programını bulamasanız bile, belirtilerini tespit edebilirsiniz. Örneğin, bilgisayarınız giderek daha yavaş çalışmaya başlarsa, bu, güvenliğinin tehlikeye girdiğinin bir işareti olabilir. Aşağıdaki ipuçlarına dikkat edin:
- Günden güne artan yavaşlık ve gecikmeli yanıt.
- Beklenmedik reklam mesajları veya açılır pencereler (casus yazılımlar genellikle reklam yazılımlarıyla birlikte gelir).
- Yüklediğinizi hatırlamadığınız yeni araç çubukları, arama motorları ve internet ana sayfaları.
- Pilin normalden daha hızlı tükenmesi.
- Güvenli sitelere girişte zorluk. (İlk giriş denemeniz başarısız olur ve ikincisi başarılı olursa, bu ilk denemenin sahte bir tarayıcıda yapıldığı ve şifrenin bankanıza değil üçüncü bir tarafa iletildiği anlamına gelebilir).
- Veri veya bant genişliği kullanımınızda açıklanamayan artışlar. Bu, casus yazılımın bilgilerinizi aradığının ve üçüncü bir tarafa veri yüklediğinin bir işareti olabilir.
- Antivirüs ve diğer güvenlik yazılımlarının çalışmaması.
- Bir Android telefonda casus yazılımı nasıl tespit edebilirsiniz? Ayarlar'a bakarsanız, Google Play Store'da olmayan uygulamaların indirilmesine ve yüklenmesine izin veren bir ayar göreceksiniz. Bu ayar etkinse, potansiyel casus yazılımın yanlışlıkla yüklenmiş olabileceğinin bir işaretidir.
- iPhone'daki casus yazılımları nasıl tespit edebilirsiniz? Kullanıcıların jailbreak yapılmış bir telefona yazılım yüklemesine olanak tanıyan bir uygulama olan Cydia'yı arayın. Eğer bulursanız ve siz yüklemediyseniz, hemen cihazınızdan kaldırın.
Casus yazılım nasıl kaldırılır
Bu küçük işaretlerden biriyle karşılaşırsanız, casus yazılım taraması yapmak için bir casus yazılım tespit ve temizleme programı kullanmalısınız (bazı antivirüs yazılımlarının kötü amaçlı yazılım tespit özelliği de vardır). Daha sonra bu programı kaldırabilirsiniz.
Windows bilgisayarlarda, kötü amaçlı programları bazen Görev Yöneticisi'ne bakarak tespit edebilirsiniz. Ancak bazen Windows sistem dosyaları olarak gizlenirler. Apple sistemlerinde, Etkinlik Monitörü çalışan programların durumunu kontrol etmenizi sağlar.
Casus yazılımlar kendilerini gizleme konusunda çok iyi olduklarından, onları kaldırmak sadece uygulamayı kaldırmak kadar kolay değildir; hatta bazı casus yazılımların bir tür diriltme özelliği vardır. Basit bir ifadeyle bu, siz casus yazılımı kaldırmaya çalışırken cihazınız internete bağlıysa, casus yazılımın kendisini tekrar indireceği anlamına gelir. Casus yazılımları kaldırmak zor olsa da, birkaç farklı kaldırma yöntemi vardır:
- Birçok casus yazılım, çalışmak için bir telefonun root edilmesini veya jailbreak yapılmasını gerektirir. Telefonunuzu köklendirmek veya jailbreak yapmak casus yazılımları devre dışı bırakabilir. iPhone'lar için, bir iOS güncellemesi telefonunuzu jailbreak'ten önceki haline geri yükleyecektir.
- Android telefonlarda casus yazılımları kaldırırken izlenecek en iyi yöntem cihazınızı güvenli moda ("açma" düğmesine birkaç saniye basılı tuttuğunuzda güvenli moda erişmenizi sağlayan bir menü açılacaktır) veya uçak moduna almaktır, böylece casus yazılımın çalışmasını durdurabilir ve casus yazılımı yeniden yüklemeye çalışabilecek ağlarla bağlantınızı kesebilirsiniz.
- En kötü senaryoda, iPhone veya Android telefonda fabrika ayarlarına sıfırlama işlemi gerçekleştirilerek casus yazılım ortadan kaldırılabilir. Bu, tüm verileri ve indirilen programları kaldırır ve cihazı orijinal "fabrika" durumunda bırakır. Sıfırlama işlemini gerçekleştirmeden önce, tüm verilerinizi temizlenmiş telefonunuza geri yükleyebilmek için kişisel verilerinizi Google veya iTunes/iCloud kullanarak yedeklemelisiniz.
- Bilgisayarınızı veya telefonunuzu temizlemek için güçlü bir kötü amaçlı yazılım ve casus yazılım temizleme yazılımı kullanın. Ancak dikkatli olun: Kendilerini casus yazılım temizleme yazılımı olarak tanıtan bazı programlar aslında casus yazılımdır. Yazılımınız Kaspersky gibi saygın bir kaynaktan olmalıdır.
- Yeniden yüklenen kişisel verileriniz arasında casus yazılım kalıntıları olabilir, bu nedenle cihazın tamamen temiz olduğundan emin olmak için ikinci bir tarama yapmak en iyisidir.
Casus yazılımı kaldırdıktan sonra, izlerini silmek için internet önbelleğinizi temizleyin. Bilinmeyen bir etkinlik olup olmadığını kontrol etmek için finansal hesaplarınızı gözden geçirin ve e-postanız da dahil olmak üzere tüm hesaplarınızın şifrelerini değiştirin (güçlü şifreler kullanın ve birden fazla hesap için aynı şifreyi kullanmayın).
Her zaman korunduğunuzdan emin olmak için virüs ve kötü amaçlı yazılım koruması, parola yönetimi ve VPN ile sizi güvende tutacak Kaspersky Total Security 2020'yi öneririz. Bu şekilde, güvenliğinizi tehdit edebilecek herkese karşı tamamen korunmuş olacaksınız.
İlgili bağlantılar
Gizliliğinizi korumak için casus yazılımları tespit etme
Casus yazılımları nasıl tespit edebilirsiniz? Casus yazılımların nasıl tespit edileceğini ve ortadan kaldırılacağını açıklıyoruz. Casus yazılım tehditleri ve cihazlarınızı ve verilerinizi nasıl koruyacağınız hakkında bilgi edinin.
Gizliliğinizi korumak için casus yazılımları nasıl tespit edebilirsiniz?
Casus yazılım, etkinliklerinizi izlemek, raporlamak ve üçüncü bir tarafa bilgi sağlamak için bilgisayarınıza gizlice bulaşan bir yazılımdır. Ziyaret ettiğiniz web sitelerini, indirdiğiniz dosyaları, konumunuzu (akıllı telefon kullanıyorsanız), e-postalarınızı, kişilerinizi, ödeme bilgilerinizi ve hatta hesaplarınızın şifrelerini izleyebilirler.
Casus yazılım nasıl bulaşır?
Hem Apple hem de Google, casus yazılımların işletim sistemlerine sızmasını önlemek için ellerinden geleni yapsalar da, casus yazılım içeren paketler Google Play Store'a erişmeyi başarmıştır, bu nedenle çok dikkatli olamazsınız. Yeniden yüklediğiniz kişisel verilerinizin arasında casus yazılım kalıntıları olabilir, bu nedenle cihazın tamamen temiz olduğundan emin olmak için ikinci bir tarama yapmak en iyisidir.
Casus yazılımlar bilgisayarınıza veya akıllı telefonunuza nasıl girer? Oraya birkaç şekilde ulaşabilirler.
Tamam:
